Pierwotniaki są prostymi mikroorganizmami, ponieważ składają się tylko z 1 komórki i są odpowiedzialne za choroby zakaźne, które mogą być przenoszone z człowieka na człowieka, jak na przykład w przypadku rzęsistkowicy lub przez ugryzienie lub ugryzienie owadów, jak w przypadku leiszmaniozy i choroby Chagasa.
Chorobom przenoszonym przez pierwotniaki można zapobiegać prostymi środkami, takimi jak mycie rąk przed i po przygotowaniu posiłku lub kontakt ze zwierzętami, używanie prezerwatyw podczas seksu oraz noszenie spodni i bluzki z długimi rękawami lub repelentów w obszarach zagrożonych na przykład malaria.
Choroby wywoływane przez pierwotniaki
1. Toksoplazmoza
Toksoplazmoza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii , którego żywicielem ostatecznym są koty, a żywicielem pośrednim są ludzie. W ten sposób ludzie mogą zostać zarażeni tym pasożytem poprzez spożycie cyst Toxoplasma gondii obecnych w glebie, wodzie lub pożywieniu, bezpośredni kontakt z odchodami zakażonych kotów lub poprzez przeniesienie z matki na dziecko, zwane także przez łożysko dzieje się tak, gdy ciężarna kobieta zachoruje na toksoplazmozę i nie podejmie odpowiedniego leczenia, a pasożyt może przejść przez łożysko i zarazić dziecko.
Rozpoznanie toksoplazmozy odbywa się głównie na podstawie testów immunologicznych, które wskazują na stężenie przeciwciał przeciwko pasożytowi krążącemu we krwi. Oprócz badań immunologicznych lekarz musi wziąć pod uwagę objawy prezentowane przez pacjenta, chociaż objawy często są podobne do innych infekcji pasożytniczych.
Główne objawy: W większości przypadków toksoplazmoza przebiega bezobjawowo, jednak u kobiet w ciąży i osób z osłabionym układem odpornościowym objawy mogą pojawić się od 5 do 20 dni w zależności od formy zakażenia. Główne objawy związane z toksoplazmozą to obrzęk szyi, ból głowy, czerwone plamy na ciele, gorączka i bóle mięśni. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy toksoplazmozy.
Jak przebiega leczenie: Leczenie toksoplazmozy ma na celu wyeliminowanie pasożyta z organizmu, przy czym lekarz zazwyczaj zaleca stosowanie leków, takich jak pirymetamina połączona z sulfadiazyną. W okresie ciąży, w przypadku rozpoznania toksoplazmozy, ważne jest szybkie wykonanie leczenia, aby uniknąć wad rozwojowych płodu i powikłań podczas ciąży. Dowiedz się, jak przebiega leczenie toksoplazmozy.
2. Leiszmanioza
Leiszmanioza to parazytoza wywoływana przez pierwotniaka z rodzaju Leishmania, która w zależności od gatunku odpowiedzialnego za zakażenie może powodować objawy od łagodnych do ciężkich. Jednym z najczęściej spotykanych gatunków w Brazylii jest Leishmania braziliensis , która zwykle wiąże się z poważniejszymi objawami klinicznymi.
Przeniesienie gatunku Leishmania następuje poprzez ukąszenie komara z rodzaju Lutzomyia , popularnie zwanego komarem słomianym, który podczas gryzienia ludzi np. Odkłada pasożyta znajdującego się w ich układzie pokarmowym. W zależności od gatunku i objawów prezentowanych przez pacjenta, leiszmaniozę można podzielić na leiszmaniozę skórną lub skórną, leiszmaniozy śluzówkowo-skórne i leiszmaniozę trzewną, z których każda ma specyficzne cechy. Zobacz, jak rozpoznać leiszmaniozę trzewną i skórną.
Główne objawy: W przypadku skórnej leiszmaniozy, początkowe objawy pojawiają się zwykle w okresie od dwóch tygodni do trzech miesięcy po zakażeniu pierwotniakiem, wraz z pojawieniem się jednego lub więcej guzków w miejscu ukąszenia komara, które mogą przekształcić się w otwartą ranę i bezbolesne w ciągu kilku tygodni.
W przypadku leiszmaniozy śluzówkowo-skórnej zmiany chorobowe są poważniejsze i szybko rozwijają się do zmian obejmujących błony śluzowe i chrząstki, głównie nos, gardło i usta. Obrażenia te mogą powodować trudności w mówieniu, połykaniu lub oddychaniu, co może na przykład zwiększyć ryzyko infekcji i doprowadzić do śmierci.
Z drugiej strony w leiszmaniozy trzewnej objawy mają charakter przewlekły i zwykle występuje gorączka, powiększona śledziona i wątroba, niedokrwistość, utrata masy ciała i obrzęk i należy je leczyć szybko, ponieważ osoby z tego typu leiszmaniozy mogą szybko przejść do kacheksja, aw konsekwencji śmierć.
Sposób leczenia: Leczenie leiszmaniozy przeprowadza się, gdy początkowe zmiany chorobowe są bardzo duże, namnażają się lub powodują osłabienie objawów, przy czym wskazane jest stosowanie pięciowartościowych środków antymonialnych, takich jak np. Amfoterycyna B, pentamidyna i aminozydyna, które należy stosować zgodnie z rodzajem leiszmaniozy i zaleceniami lekarza.
3. Rzęsistkowica
Rzęsistkowica jest chorobą zakaźną i przenoszoną drogą płciową, wywoływaną przez pierwotniaka Trichomonas sp ., Najczęściej spotykanym gatunkiem Trichomonas vaginalis . Zakażenie tym pasożytem może wystąpić zarówno u mężczyzn, jak iu kobiet, wywołując objawy podobne do infekcji dróg moczowych.
Główne objawy: U kobiet objawy rzęsistkowicy pojawiają się po około 3 do 20 dniach, z żółtawozielonym kolorem i silnym zapachem, bólem podczas stosunku płciowego, bólem podczas oddawania moczu i zwiększoną chęcią oddania moczu. U mężczyzn główne objawy to wyraźne, lepkie i rzadkie wydzielanie oraz dyskomfort podczas oddawania moczu. Dowiedz się, jak rozpoznać rzęsistkowicę.
Sposób leczenia: Leczenie rzęsistkowicy odbywa się za pomocą antybiotyków zgodnie z zaleceniami lekarza, przy czym zwykle wskazane jest zastosowanie np. Tynidazolu lub metronidazolu. Ważne jest, aby zarówno zarażona osoba, jak i jej partner zostali poddani leczeniu z powodu rzęsistkowicy, nawet jeśli nie ma żadnych objawów.
4. Choroba Chagasa
Choroba Chagasa, znana również jako amerykańska trypanosomatoza, jest chorobą zakaźną wywoływaną przez pasożyta Trypanosoma cruzi . Choroba ta przenoszona jest przez ukąszenie owada popularnie zwanego fryzjerem, który zaraz po ukąszeniu człowieka oddaje kał, wypuszczając pasożyta, a gdy osoba drapie się w to miejsce, ostatecznie rozprzestrzenia pierwotniaka i wpuszcza go do organizmu.
Chociaż ugryzienie fryzjera jest najczęstszą formą przenoszenia pasożyta, chorobę Chagasa można również nabyć poprzez transfuzję zakażonej krwi, z matki na dziecko w czasie ciąży lub porodu oraz poprzez spożywanie skażonej żywności przez fryzjera lub jego ekskrementy, głównie trzcina cukrowa i acai. Dowiedz się więcej o chorobie Chagasa.
Główne objawy: Objawy choroby Chagasa różnią się w zależności od odporności żywiciela i mogą przebiegać bezobjawowo, przy czym pasożyt pozostaje w organizmie przez lata bez wywoływania objawów lub mogą mieć objawy, od łagodnych do ciężkich, w zależności od ilości pasożyty w organizmie człowieka i układzie odpornościowym.
Główne objawy związane z chorobą Chagasa to gorączka, obrzęk przy ugryzieniu, powiększenie wątroby i śledziony, obrzęk i bolesność węzłów chłonnych oraz ogólne złe samopoczucie. Ponadto częste jest zajęcie serca, które prowadzi do powiększenia serca i obrzęku powiek.
Sposób leczenia: Leczenie choroby Chagasa nie jest jeszcze dobrze ugruntowane, jednak zwykle wskazuje się, że pacjenci z Chagasem są leczeni Nifurtimoxem i Benzonidazolem.
5. Giardiasis
Giardiasis to parazytoza wywoływana przez pierwotniaka Giardia lamblia , który jest jedynym gatunkiem z rodzaju Giardia zdolnym do zakażania i wywoływania objawów u ludzi. Choroba ta występuje częściej u dzieci i może być przenoszona poprzez spożycie cyst Giardia lamblia obecnych w zanieczyszczonej wodzie, żywności lub środowisku, oprócz bezpośredniego kontaktu z zakażonymi ludźmi, ta forma przenoszenia jest powszechna w miejscach, w których jest wiele osób i nie ma odpowiednich warunków sanitarnych. Dowiedz się więcej o tym, czym jest lamblioza i jak jest przenoszona.
Główne objawy: Objawy lambliozy pojawiają się 1 do 3 tygodni po kontakcie z pierwotniakiem i dotyczą głównie jelit, ze skurczami brzucha, zwiększoną produkcją gazów jelitowych, słabym trawieniem, niezamierzoną utratą masy ciała i biegunką, która może być łagodna i trwałe lub intensywne.
Sposób leczenia: Leczenie lambliozy polega na zastosowaniu antybiotyków i leków przeciwpasożytniczych, takich jak metronidazol, seknidazol, tynidazol lub albendazol, które powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Ponadto z powodu biegunki ważne jest, aby osoba podczas leczenia piła dużo płynów, aby zapobiec odwodnieniu, które jest częste w takich przypadkach.
W cięższych przypadkach, gdy biegunka jest intensywna i uporczywa, zaleca się skierowanie osoby do najbliższego ośrodka zdrowia lub szpitala w celu podania surowicy bezpośrednio do żyły, a tym samym uniknięcia odwodnienia.
6. Amoebiasis
Pełzakowica jest bardzo częstą chorobą zakaźną u dzieci, wywoływaną przez pasożyta Entamoeba histolytica i przenoszona jest głównie poprzez spożycie cyst obecnych w wodzie lub żywności skażonej kałem. Kiedy cysty dostaną się do organizmu, pozostają osadzone w ścianie przewodu pokarmowego i uwalniają aktywne formy pasożyta, które rozmnażają się i trafiają do jelita, powodując objawy ze strony przewodu pokarmowego. Dowiedz się więcej o amebiaza.
Główne objawy: histolytica Entamoeba może pozostać w organizmie bez wywoływania objawów przez wiele lat, ale jest to bardziej powszechne przez około 2 do 4 tygodni po zakażeniu pojawiają się objawy. Główne objawy związane z pełzakowicą to dyskomfort w jamie brzusznej, biegunka, mdłości, nudności, nadmierne zmęczenie oraz obecność krwi lub wydzieliny w stolcu.
Jak przebiega leczenie: Leczenie amebiazy jest proste i powinno być wykonywane przy użyciu metronidazolu zgodnie z zaleceniami lekarza. Pomimo tego, że parazytoza jest łatwa do leczenia, ważne jest, aby rozpocząć, gdy tylko pojawią się pierwsze objawy, ponieważ Entamoeba histolytica może przenikać przez ściany jelita i rozprzestrzeniać się przez krwioobieg, docierając do innych narządów i powodując poważniejsze objawy. .
7. Malaria
Malarię wywołuje ukąszenie samicy komara z rodzaju Anopheles zakażonej pasożytem z rodzaju Plasmodium spp . Główne gatunki pasożytów występujących w Brazylii to Plasmodium malariae , Plasmodium falciparum i Plasmodium vivax . Ten pasożyt dostając się do organizmu trafia do wątroby, gdzie namnaża się, a następnie dociera do krwiobiegu, niszcząc np. Czerwone krwinki.
Mimo iż zdarza się to rzadko, przenoszenie malarii może również nastąpić na przykład w wyniku transfuzji zakażonej krwi, korzystania ze wspólnych strzykawek lub wypadków w laboratorium.
Główne objawy: Okres inkubacji malarii, czyli czas między kontaktem z czynnikiem chorobotwórczym a wystąpieniem pierwszych objawów, jest różny w zależności od gatunku pierwotniaka. W przypadku P. malariae okres inkubacji wynosi 18–40 dni, P. falciparum 9–14 dni, a P. vivax 12–17 dni.
Początkowe objawy malarii są podobne do innych chorób zakaźnych i obejmują złe samopoczucie, bóle głowy, zmęczenie i bóle mięśni. Objawy te zwykle poprzedzają charakterystyczne objawy malarii, które są generalnie związane ze zdolnością pasożyta do przedostawania się do czerwonych krwinek i ich niszczenia, takie jak gorączka, pot, dreszcze, nudności, wymioty, ból głowy i osłabienie.
W najcięższych przypadkach, zwłaszcza gdy infekcja występuje u dzieci, kobiet w ciąży, osób dorosłych nieuodpornionych i osób z osłabionym układem odpornościowym, mogą wystąpić np. Drgawki, żółtaczka, hipoglikemia i zmiany w stanie świadomości.
Jak przebiega leczenie: W leczeniu malarii lekarz zwykle wskazuje stosowanie leków przeciwmalarycznych, które są dostarczane bezpłatnie przez SUS, w zależności od gatunku Plasmodium , nasilenia objawów, wieku i statusu odpornościowego osoby. W związku z tym może być zalecane stosowanie na przykład chlorochiny, primachiny lub artesunatu i meflochiny. Dowiedz się więcej o leczeniu malarii.
