Terapia tlenowa polega na podawaniu większej ilości tlenu niż w normalnym środowisku i ma na celu zapewnienie dotlenienia tkanek organizmu. Niektóre stany mogą prowadzić do zmniejszenia dopływu tlenu do płuc i tkanek, jak ma to miejsce w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc, znanej jako POChP, napad astmy, bezdech senny i zapalenie płuc, dlatego w takich przypadkach może być konieczna tlenoterapia.
Terapia ta jest wskazana przez lekarza pierwszego kontaktu lub pulmonologa po stwierdzeniu niskiego poziomu tlenu we krwi, poprzez wykonanie gazometrii krwi tętniczej, czyli badanie krwi pobranej z tętnicy nadgarstka oraz pulsoksymetrię, która odbywa się poprzez obserwacji nasycenia tlenem i musi wynosić powyżej 90%. Dowiedz się więcej o sposobie wykonywania pulsoksymetrii.
Rodzaj tlenoterapii zależy od stopnia niewydolności oddechowej danej osoby i objawów niedotlenienia i może być zalecane użycie cewnika nosowego, maski na twarz lub zwężki Venturiego. W niektórych przypadkach CPAP może być wskazany w celu ułatwienia dostępu tlenu do dróg oddechowych.
Główne rodzaje tlenoterapii
Istnieje kilka rodzajów tlenoterapii, które są sklasyfikowane w zależności od stężenia uwalnianego tlenu, a lekarz zaleci ten rodzaj zgodnie z potrzebami osoby, stopniem niewydolności oddechowej i jeśli osoba wykazuje oznaki niedotlenienia , jak fioletowe usta i palce, zimny pot i dezorientacja. Zatem głównymi rodzajami terapii tlenowej mogą być:
1. Systemy niskiego przepływu
Ten rodzaj tlenoterapii jest zalecany dla osób, które nie potrzebują dużej ilości tlenu i poprzez te systemy można dostarczać tlen do dróg oddechowych w przepływie do 8 litrów na minutę lub z FiO2, zwanym frakcją wdychanego tlenu, od 60%. Oznacza to, że z całego powietrza, które osoba wdycha, 60% będzie stanowić tlen.
Najczęściej używanymi urządzeniami tego typu są:
- Cewnik donosowy: jest to plastikowa rurka z dwoma otworami wentylacyjnymi, które należy umieścić w nozdrzach i dostarczać średnio 2 litry tlenu na minutę;
- Kaniula nosowa lub cewnik przypominający okulary: składa się z małej cienkiej rurki z dwoma otworami na końcu i jest wprowadzana do jamy nosowej na odległość równą długości między nosem a uchem i jest w stanie dostarczyć tlen do 8 litrów na minutę;
- Maska na twarz: składa się z plastikowej maski, którą należy założyć na usta i nos i która działa w celu dostarczania tlenu przy wyższych przepływach niż cewniki i kaniule nosowe, a także służy osobom, które oddychają więcej przez usta, na przykład;
- Maska ze zbiornikiem: jest to maska z dołączoną nadmuchiwaną torbą, która może pomieścić do 1 litra tlenu. Istnieją modele masek ze zbiorniczkami, zwane maskami nieoddychającymi, które mają zawór, który zapobiega wdychaniu dwutlenku węgla;
- Maska tracheostomijna: odpowiednik specjalnego rodzaju maski tlenowej dla osób po tracheostomii, czyli kaniuli wprowadzanej do tchawicy w celu oddychania.
Ponadto, aby tlen był prawidłowo wchłaniany przez płuca, ważne jest, aby osoba nie miała zatorów lub wydzieliny w nosie, a także aby uniknąć wysuszenia błony śluzowej dróg oddechowych, konieczne jest stosowanie nawilżania, gdy przepływ tlenu jest powyżej 4 litry na minutę.
2. Systemy o wysokim przepływie
Systemy o wysokim przepływie są w stanie zapewnić wysokie stężenie tlenu, powyżej tego, jakie osoba jest w stanie wdychać i jest wskazane w cięższych przypadkach, w sytuacjach niedotlenienia spowodowanego niewydolnością oddechową, rozedmą płuc, ostrym obrzękiem płuc lub zapaleniem płuc . Zobacz więcej, czym jest niedotlenienie i możliwe następstwa, jeśli nie jest leczone.
Maska Venturiego jest najpopularniejszym sposobem tego rodzaju terapii tlenowej, ponieważ ma różne adaptery, które służą do zapewnienia dokładnego i różnych poziomów tlenu, w zależności od koloru. Na przykład różowy adapter oferuje 40% tlenu w ilości 15 litrów na minutę. Ta maska ma otwory, które umożliwiają ucieczkę wydychanego powietrza, które zawiera dwutlenek węgla i wymaga nawilżania, aby uniknąć wysuszenia dróg oddechowych.
3. Wentylacja nieinwazyjna
Wentylacja nieinwazyjna, znana również jako NIV, polega na wspomaganiu wentylacji, które wykorzystuje nadciśnienie do ułatwienia wejścia tlenu do dróg oddechowych. Technika ta jest wskazana przez pulmonologa i może być wykonywana przez pielęgniarkę lub fizjoterapeutę na dorosłych osobach z niewydolnością oddechową, z częstością oddechów powyżej 25 oddechów na minutę lub nasyceniem tlenem poniżej 90%.
W przeciwieństwie do innych typów technika ta nie jest stosowana w celu dostarczenia dodatkowego tlenu, ale służy ułatwieniu oddychania poprzez ponowne otwarcie pęcherzyków płucnych, poprawę wymiany gazowej i zmniejszenie wysiłku oddechowego i jest zalecana dla osób z bezdechem sennym i cierpiących na choroby krążeniowo-oddechowe.
Ponadto istnieje kilka rodzajów masek NIV, których można używać w domu i które różnią się w zależności od wielkości twarzy i przystosowania każdej osoby, przy czym najczęściej stosuje się CPAP. Dowiedz się więcej o tym, czym jest CPAP i jak go używać.
Po co to jest
Terapia tlenowa jest zalecana przez lekarza w celu zwiększenia dostępności tlenu w płucach i tkankach organizmu, zmniejszenia negatywnych skutków niedotlenienia i powinna być wykonywana, gdy osoba ma wysycenie tlenem poniżej 90%, ciśnienie parcjalne tlenu lub PaO2 poniżej 60 mmHg lub w warunkach takich jak:
- Ostra lub przewlekła niewydolność oddechowa;
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- Rozedma płuc;
- Atak astmy;
- Zatrucie tlenkiem węgla;
- Obturacyjny bezdech senny;
- Zatrucie cyjankiem;
- Powrót do zdrowia po znieczuleniu;
- Zatrzymanie krążenia i oddechu.
Ten rodzaj terapii jest również wskazany w przypadkach ostrego zawału mięśnia sercowego i niestabilnej dławicy piersiowej, ponieważ dopływ tlenu może zmniejszyć objawy niedotlenienia wywołanego przerwanym przepływem krwi, zwiększając poziom tlenu we krwi, aw konsekwencji w pęcherzykach płucnych.
Uważaj podczas używania w domu
W niektórych przypadkach osoby cierpiące na przewlekłą chorobę układu oddechowego, takie jak POChP, wymagają wspomagania tlenem przez 24 godziny na dobę i dlatego mogą stosować tlenoterapię w domu. Terapia ta jest wykonywana w domu przez cewnik nosowy, umieszczany w nozdrzach, a tlen podawany jest z butli, czyli metalowego pojemnika, w którym przechowywany jest tlen i należy podawać tylko taką ilość, jaka została przepisana przez lekarza.
Butle tlenowe są udostępniane w ramach specjalnych programów SUS lub mogą być wypożyczane od firm zajmujących się produktami medycznymi i szpitalnymi, a także mogą być transportowane na wsporniku z kołami i mogą być przewożone w różne miejsca. Jednak podczas używania butli tlenowych konieczne są pewne środki ostrożności, takie jak zakaz palenia podczas korzystania z tlenu, trzymanie butli z dala od wszelkich płomieni i ochrona przed słońcem.
Ponadto osoba, która używa tlenu w domu, musi mieć dostęp do urządzeń do pulsoksymetrii, aby sprawdzić nasycenie, a jeśli osoba ta wykazuje objawy, takie jak fioletowe usta i palce, zawroty głowy i omdlenia, należy natychmiast udać się do szpitala, ponieważ może mieć niski poziom tlenu we krwi.
